قلعه بابك در آذربايجان شرقي
قلعه بابك به نامهاي قلعه بابك، دژ بابك، بذ و قلعه جمهور هم معروف است. دژ بابك در بالاي كوهي به بلنداي ۲۳۰۰ متردر سه كيلومتري شهر كليبر بنا شده است.
قلعه بابك در آذربايجان شرقي
قلعه بابك به نامهاي قلعه بابك، دژ بابك، بذ و قلعه جمهور هم معروف است. دژ بابك در بالاي كوهي به بلنداي ۲۳۰۰ متردر سه كيلومتري شهر كليبر بنا شده است. قلعه بابك بناي باشكوه و زيبايي است كه درگذشته محل استقرار و سنگر دفاع بابك خرمدين سردار ايراني در مقابل تهاجم اعراب بوده است، احتمالاً پيش از او نيز جاويدان فرزند شهرك كه مبارزات خود با اعراب مهاجم از كوهستانهاي اردبيل آغاز كرده بود، در اين قلعه سكونت نموده است. بابك نيز ابتدا به جمع مبارزان جاويدان پيوسته و پس از مرگ او در سال ۲۰۰ هجري قمري به عنوان رهبر خرمدينان ۲۲ سال توانست در اين قلعه به مبارزات خود ادامه دهد.
قبل از رسيدن به دروازه قلعه و ورود به بناي مستحكم دژ بايد از معبري عبور كرد كه به صورت دالاني است و از سنگهاي منظم طبيعي شكل گرفته و تنها گنجايش عبور1 نفر را دارد و دو نفر به سختي ميتوانند از آن بگذرند. فاصله اين معبر تا باروي قلعه در حدود 200 متر است و مقابل آن قرار دارد. از همين نقطه است كه صعوبت راه و ابهت خاص اين قلعه رفيع و موقعيت خيره كننده آن بيننده را به اعجاب وا مي دارد.
امتداد بصري معبر در نهايت به دروازه قلعه ختم ميشود و دقيقاً در راستاي آن قرار دارد كه باعث ميشود ورود هر تازه وارد و سپاهي و غيره از طريق دو برج ديده باني در سمت دروازه ورودي قابل رؤيت باشد. پس از صعود، براي ورود به دژ اصلي از مدخل ديگري با پلكانهايي نامنظم بايد عبور كرد. طرفين مدخل دژ، به وسيله دو ستون كاذب مشخص شده است.بناي دژ كه دو طبقه و سه طبقه است، پس از ورودي قرار گرفته است و پس از آن تالار اصلي وجود دارد كه اطراف آن را 7 اتاق فرا گرفته است، اتاقهايي كه به تالار مركزي را دارند.در قسمت شرقي دژ تأسيسات ديگري مركب از اتاقها و آب انبارها ساخته شده است؛ سقف آب انبارها با طاق جناغي و گهوارهاي استوار شدهاند.محوطه داخلي آنها نيز به وسيله نوعي ساروج غير قابل نفوذ گرديده و به هنگام زمستان از برف و باران پر شده و در تابستان و هنگام مضايق و محاصرهها از آب آنها استفاده ميشده است.
اشيا و ابزاري كه از قلعه بابك به دست آمده، سفالينههاي منقوش و لعاب خورده است كه يك دوره استقرار تا اوايل قرن هفتم هجري را نمايش ميداد.همچنين تعدادي سكه مسي كشف شده كه برخي از آنها به علت ساييدگي و زنگ خوردگي فراوان غيرقابل خواندن است و در بين اين سكهها برخي مربوط به اتابكان آذربايجان و هزارسيبان (قرون ششم و هفتم هجري) هستند.
قلعه بابك در سال 1345 با شماره 623 در ليست آثار ملي، تاريخي و فرهنگي ايران ثبت شد و مرمت آن از سال 1376 توسط اداره كل ميراث فرهنگي آذربايجان شرقي آغاز شد.
منبع: سايت راهنماسفر